Ngày 16 tháng 9 năm 2024 sẽ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử viễn thông Việt Nam. Vào thời điểm này, các nhà mạng sẽ chính thức ngừng cung cấp dịch vụ cho các thiết bị chỉ hỗ trợ công nghệ 2G. Quyết định này nằm trong chiến lược tổng thể nhằm hiện đại hóa hạ tầng viễn thông quốc gia, hướng tới phát triển mạng 5G và các công nghệ tiên tiến hơn trong tương lai.
Tuy nhiên, theo số liệu từ Cục Viễn thông, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), hiện vẫn còn khoảng 11 triệu thuê bao 2G trên toàn quốc. Con số này cho thấy một thách thức không nhỏ trong quá trình chuyển đổi, đặc biệt khi thời hạn chỉ còn vài tháng. Phần lớn trong số này là những người cao tuổi, người dân ở vùng sâu vùng xa, những người có điều kiện kinh tế khó khăn và người lao động phổ thông ít có nhu cầu sử dụng internet di động.
Thách thức đa chiều trong quá trình chuyển đổi
Ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, Bộ TT&TT nhấn mạnh: “Việc chuyển đổi sang điện thoại 4G, dù chỉ là loại phím bấm, cũng gặp nhiều khó khăn đối với nhóm người dùng này. Họ không chỉ cần hỗ trợ về mặt tài chính mà còn cần được hướng dẫn kỹ lưỡng về cách sử dụng thiết bị mới.”
Thách thức không chỉ dừng lại ở việc thay đổi thiết bị. Nhiều người dùng 2G đã quen với việc sử dụng điện thoại đơn giản chỉ để gọi điện và nhắn tin. Việc chuyển sang sử dụng smartphone với nhiều tính năng phức tạp hơn có thể gây ra sự bỡ ngỡ và khó khăn trong quá trình thích nghi. Đồng thời, vấn đề bảo mật thông tin cá nhân khi sử dụng các dịch vụ trực tuyến cũng là một mối quan tâm lớn đối với những người mới tiếp cận công nghệ số.
Giải pháp đồng bộ từ chính phủ và doanh nghiệp
Để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ, chính phủ và các doanh nghiệp viễn thông đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Bộ TT&TT đang gấp rút hoàn thiện nghị định để triển khai Quỹ Viễn thông công ích giai đoạn 2021-2025. Quỹ này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người dùng chuyển đổi từ điện thoại 2G sang điện thoại thông minh, đồng thời giúp các nhà mạng triển khai hạ tầng 4G tại các khu vực khó khăn, vùng sâu vùng xa.
Song song với đó, các nhà mạng cũng đang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực. Từ việc miễn phí sử dụng dịch vụ dữ liệu trong thời gian đầu chuyển đổi, trợ giá khi mua thiết bị đầu cuối 4G, đến hỗ trợ đổi SIM 4G miễn phí và tư vấn sử dụng thiết bị mới tại các điểm giao dịch. Những nỗ lực này nhằm đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số quốc gia.
Chiến dịch truyền thông đa kênh
Nhận thức được tầm quan trọng của việc thông tin đến mọi đối tượng người dùng, một chiến dịch truyền thông đa kênh đang được triển khai mạnh mẽ. Ông Ngô Thanh Hiển, Phó Cục trưởng Cục Thông tin cơ sở, Bộ TT&TT chia sẻ: “Chúng tôi đang huy động mọi nguồn lực để đảm bảo thông tin về việc tắt sóng 2G được truyền tải đến từng người dân một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.”
Từ việc gửi tin nhắn trực tiếp đến thuê bao 2G, tuyên truyền qua hệ thống truyền thanh cấp huyện và đài truyền thanh cấp xã, đến việc sử dụng mạng lưới 220.000 tuyên truyền viên cơ sở trên toàn quốc, mọi nỗ lực đều nhằm đảm bảo không một ai bị bỏ lại trong quá trình chuyển đổi này. Đặc biệt, việc thiết lập kênh Zalo OA thông tin cơ sở từ tháng 7/2024 hứa hẹn sẽ tạo ra một kênh tương tác trực tiếp và hiệu quả với người dân.
Cơ hội từ việc tắt sóng 2G
Mặc dù đặt ra nhiều thách thức, việc tắt sóng 2G cũng mở ra nhiều cơ hội to lớn cho quốc gia. Ông Đoàn Quang Hoan, Phó Chủ tịch Hội Vô tuyến điện tử nhận định: “Việc tắt sóng 2G là bước đi cần thiết để Việt Nam bắt kịp xu hướng công nghệ toàn cầu. Điều này sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của công nghệ 5G và sau này là 6G tại Việt Nam.”
Quá trình chuyển đổi này không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ viễn thông với tốc độ truyền dẫn nhanh hơn, mà còn thúc đẩy phát triển các ứng dụng và dịch vụ số. Người dân sẽ có cơ hội tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ hành chính công trực tuyến, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia. Đồng thời, việc này cũng tạo ra một thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp công nghệ trong việc phát triển các ứng dụng và dịch vụ phù hợp với nhu cầu của người dùng mới.
Hướng đến tương lai
Sau khi hoàn tất việc tắt sóng 2G, Việt Nam dự kiến sẽ tiến hành tắt sóng 3G vào tháng 9/2028. Ông Nguyễn Phong Nhã cho biết: “Việc tắt sóng 3G sẽ giúp tối ưu hóa tài nguyên tần số, tạo điều kiện cho việc phát triển mạng 5G và các công nghệ tiên tiến hơn trong tương lai.” Lộ trình này phù hợp với xu hướng chung trên thế giới, đặc biệt là tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ 5G.
Hành trình chuyển đổi số quốc gia
Việc tắt sóng 2G tại Việt Nam không đơn thuần là một bước tiến trong lĩnh vực viễn thông. Đây là một phần quan trọng trong hành trình chuyển đổi số quốc gia, mở ra cơ hội để thu hẹp khoảng cách số và thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên số. Mặc dù còn nhiều thách thức phía trước, nhưng với sự nỗ lực đồng bộ từ chính phủ, doanh nghiệp và người dân, Việt Nam đang từng bước vững chắc tiến vào kỷ nguyên công nghệ mới, hứa hẹn một tương lai số hóa đầy hứa hẹn cho mọi người dân.